Việt Quất – Ông Vua trong nhóm thực phẩm chống oxy hóa
Quả việt quất là loại trái cây nhập khẩu được nhiều người Việt Nam ưa chuộng nhờ hương vị thơm ngon, bổ dưỡng. Việt quất được coi là một siêu thực phẩm do chúng cung cấp lượng calo thấp và cực kỳ tốt cho sức khỏe. Bên cạnh đó, loại quả này còn đem đến nhiều tác dụng tốt với sức khỏe.
1. Quả việt quất có hàm lượng calo thấp nhưng chất dinh dưỡng cao
Cây việt quất (Vaccinium sect. Cyanococcus) là một loại cây bụi có hoa; quả mọng có màu hơi xanh, tím – được gọi là quả việt quất. Quả việt quất có kích thước nhỏ, màu xanh lục khi mới xuất hiện. Sau đó chuyển sang màu tím và xanh khi chín.
Có hai loại phổ biến nhất là:
- Quả việt quất Highbush: Giống được trồng phổ biến nhất ở Mỹ.
- Quả việt quất Lowbush: Thường nhỏ hơn và giàu chất chống oxy hóa hơn.
Quả việt quất là một trong những loại quả giàu dinh dưỡng nhất. Một ly việt quất 148 gram có chứa:
- Chất xơ: 4 gram
- Vitamin C: 24% liều khuyến nghị hàng ngày (RDI)
- Vitamin K: 36% RDI
- Mangan: 25% RDI
- Một lượng nhỏ các chất dinh dưỡng khác
Chúng cũng có khoảng 85% là nước. Một cốc việt quất chỉ chứa 84 calo, với 15 gram carbohydrate. Hàm lượng calo thấp khiến cho việt quất trở thành một nguồn tuyệt vời, cung cấp một số chất dinh dưỡng quan trọng.
2. Quả việt quất được xem là vua trong nhóm thực phẩm chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa bảo vệ cơ thể bạn khỏi các gốc tự do – là các phân tử không ổn định có thể làm tổn thương các tế bào trong cơ thể và gây ra lão hóa và bệnh tật, chẳng hạn như ung thư.
Quả việt quất được cho là có hàm lượng chống oxy hóa cao nhất trong tất cả các loại trái cây và rau quả. Các hợp chất chống oxy hóa chính trong quả việt quất thuộc về một họ chất chống oxy hóa polyphenol được gọi là flavonoid, cụ thể hơn là anthocyanin – có rất nhiều trong quả việt quất, vì thế thúc đẩy mức độ chống oxy hóa trong cơ thể.
3. Quả việt quất làm tổn thương oxy hóa DNA, giúp chống lão hóa và ung thư
Tổn thương oxy hóa DNA là quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi trong cuộc sống hàng ngày. Nó được cho là xảy ra hàng chục ngàn lần mỗi ngày ở mỗi tế bào trong cơ thể bạn. Tổn thương oxy hóa DNA là một phần lý do khiến chúng ta già đi và phát triển các bệnh như ung thư.
Vì quả việt quất có nhiều chất chống oxy hóa, chúng có thể vô hiệu hóa một số gốc tự do gây tổn hại DNA của bạn. Trong một nghiên cứu trên 168 người đã uống 1 lít nước ép quả việt quất và táo mỗi ngày. Sau bốn tuần, tổn thương oxy hóa DNA do các gốc tự do đã giảm 20%. Những phát hiện này tương đồng với các nghiên cứu nhỏ hơn sử dụng quả việt quất tươi hoặc dạng bột.
4. Quả việt quất bảo vệ tổn thương cholesterol trong máu
Tổn thương oxy hóa diễn ra thường xuyên và không giới hạn ở các tế bào và DNA của bạn. Tương tự chúng cũng có thể gây tổn thương cholesterol xấu LDL. Trên thực tế, sự oxy hóa cholesterol xấu LDL là một nguyên nhân dẫn tới bệnh tim.
Các chất chống oxy hóa trong quả việt quất có tác dụng rất tốt trong việc giảm mức độ oxy hóa của LDL. Điều này làm cho quả việt quất trở thành loại quả rất tốt cho trái tim của bạn.
Một khẩu phần ăn 50 gram quả việt quất hàng ngày giúp làm giảm quá trình oxy hóa LDL xuống 27% trong tám tuần ở những người béo phì bị béo phì. Một nghiên cứu khác xác định rằng ăn 75 gram quả việt quất trong bữa ăn chính làm giảm đáng kể sự oxy hóa của cholesterol xấu LDL.
5. Quả việt quất giúp hạ huyết áp
Quả việt quất rất tốt cho những người bị huyết áp cao – một yếu tố nguy cơ chính đối với bệnh tim. Trong một nghiên cứu kéo dài 8 tuần, những người béo phì có nguy cơ mắc bệnh tim cao đã ghi nhận mức giảm huyết áp 4% – 6% sau khi tiêu thụ 50 gram quả việt quất mỗi ngày. Các nghiên cứu khác ở phụ nữ mãn kinh cũng đã quan sát thấy các tác động tương tự.
6. Quả việt quất có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim
Mặc dù ăn quả việt quất có thể làm giảm huyết áp và giảm oxy hóa cholesterol LDL, điều quan trọng cần nhớ là việt quất làm giảm các yếu tố nguy cơ chứ không phải là giảm bệnh.
Một nghiên cứu ở 93.600 y tá cho thấy những người có lượng anthocyanin được hấp thụ cao nhất (chất chống oxy hóa chính trong quả việt quất) thì có nguy cơ đau tim thấp hơn 32% so với những người có lượng ăn vào thấp nhất. Tuy nhiên đây chỉ là nghiên cứu quan sát, vì thế nó không thể chứng minh rằng chỉ riêng anthocyanin đã làm giảm nguy cơ nêu trên. Cần nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định kết quả nêu trên.
7. Quả việt quất có thể giúp duy trì chức năng não và cải thiện trí nhớ
Stress oxy hóa có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa trong não và ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng não. Ở các nghiên cứu trên động vật, các chất chống oxy hóa trong quả việt quất tác động đến các khu vực trong não, khu vực tập trung trí thông minh Chúng dường như có lợi cho các tế bào thần kinh bị lão hóa, dẫn đến cải thiện tín hiệu tế bào.
Các nghiên cứu ở người cũng mang lại kết quả đầy hứa hẹn. Trong một nghiên cứu trên người, chín người lớn tuổi bị suy giảm nhận thức nhẹ đã uống nước ép quả việt quất mỗi ngày. Sau 12 tuần, họ đã cho thấy những dấu hiệu tích cực ở một số chức năng của não
Một nghiên cứu kéo dài sáu năm trên hơn 16.000 cá nhân lớn tuổi cho thấy quả việt quất và dâu tây giúp làm giảm quá trình lão hóa tinh thần tới 2,5 năm.
8. Anthocyanin trong quả việt quất có thể có tác dụng chống tiểu đường
Quả việt quất cung cấp lượng đường vừa phải so với các loại trái cây khác. Một cốc 148 gram việt quất chỉ chứa 15 gram đường, tương đương với lượng đường trong một quả táo nhỏ hoặc một quả cam lớn.
Các hợp chất hoạt sinh học trong quả việt quất dường có thể ngăn chặn bất kỳ tác động tiêu cực nào của đường trong việc kiểm soát lượng đường trong máu.
Nghiên cứu cho thấy anthocyanin trong quả việt quất làm tăng độ nhạy insulin và chuyển hóa glucose. Những tác dụng chống tiểu đường này cũng tương tự nếu bạn uống nước ép quả việt quất và chiết xuất của nó.
Độ nhạy insulin được cải thiện sẽ giúp giảm nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa và tiểu đường tuýp 2, hiện là hai trong số những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất trên thế giới.
9. Có thể giúp chống nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu là một vấn đề phổ biến ở với phụ nữ. Người ta biết rằng nước ép nam việt quất có thể giúp ngăn ngừa các loại nhiễm trùng ở bệnh nhân mắc bệnh đường tiết niệu.
Việt quất có nhiều thành phần giống quả nam việt quất, chúng có nhiều hoạt chất tương tự như nước ép nam việt quất. Những chất này được gọi là chất chống dính, có tác động ngăn ngừa vi khuẩn như E. coli liên kết với thành bàng quang của bạn.
Hiện có khá ít nghiên cứu về tác động của quả việt quất đối với nhiễm trùng tiết niệu, tuy nhiên công dụng này ở quả việt quất có thể tương tự như ở quả nam việt quất.
10. Quả việt quất có thể làm giảm tổn thương cơ bắp sau khi tập thể dục gắng sức
Tập thể dục gắng sức có thể dẫn đến đau nhức cơ bắp và mệt mỏi, do viêm cục bộ và stress oxy hóa trong mô cơ của bạn. Bổ sung quả việt quất có thể làm giảm tổn thương xảy ra ở cấp độ phân tử, giảm thiểu đau nhức và giảm hiệu suất cơ bắp. Trong một nghiên cứu nhỏ ở 10 vận động viên nữ, quả việt quất đã tăng tốc độ phục hồi cơ bắp sau các bài tập chân vất vả.
